Fred Boissonnas – TMP Archive
Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2014 – Κέντρο Μεσογειακών Ψηφιδωτών Δίου Χώρος: Κέντρο Μεσογειακών Ψηφιδωτών Δίου (κοντά στον Αρχαιολογικό χώρο Δίου, αίθουσα Κλειώ) Στο πλαίσιο του 43ου Φεστιβάλ Ολύμπου Διοργάνωση: Πρεσβεία της Ελβετίας στην Ελλάδα, ΜΦΘ Παραγωγή: ΜΦΘ Γενική επιμέλεια: Βαγγέλης Ιωακειμίδης Σύμβουλος έκθεσης: Γιάννης Κυρίτσης Στο πλαίσιο της ενότητας της PhotoBiennale “Εκθέσεις ταξιδεύουν” Το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης συμμετέχει για πρώτη φορά στο Φεστιβάλ Ολύμπου, παρουσιάζοντας την έκθεση «Αναβάσεις στο βουνό των θεών. Frederic Boissonnas-Αρχείο ΜΦΘ», σε συνδιοργάνωση με την Πρεσβεία της Ελβετίας στην Ελλάδα. Σημειώνεται ότι η Ελβετία μαζί με την Αυστρία και τη Γερμανία αποτελούν τις τιμώμενες χώρες του φετινού Φεστιβάλ Ολύμπου. Ένθερμος φιλέλληνας, αεικίνητος περιηγητής, έμπειρος ταξιδευτής, λάτρης του αλπινισμού αλλά και του φυσικού τοπίου της χώρας μας, ο Ελβετός φωτογράφος Frederic Boissonnas (1858-1946) πρωτοέρχεται στην Ελλάδα το 1903 και για τρεις δεκαετίες αργότερα περιηγείται και φωτογραφίζει τον ελλαδικό χώρο, συμβάλλοντας καθοριστικά στην προώθηση της εικόνας της χώρας στο εξωτερικό. Στα ταξίδια του αυτά, όχι μόνο δεν παραλείπει να επισκεφθεί τουλάχιστον τέσσερις φορές τον Όλυμπο και να ανεβεί στην ψηλότερη κορυφή του, αλλά φωτογραφίζει πολύ το ξεχωριστό αυτό τοπίο του βουνού των θεών (1913, 1921, 1927). Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι ο ίδιος θα προσπαθήσει επίμονα στη συνέχεια να προχωρήσει το σχέδιο της δημιουργίας ενός Εθνικού Πάρκου (L’ Olympe, Parc National de la Grèce), μέσα και από την προβολή σε Ευρώπη και ΗΠΑ των φωτογραφιών που ο ίδιος τράβηξε στον Όλυμπο και αποτυπώνουν τη μοναδική ομορφιά του. Ως αποτέλεσμα από αυτά τα ταξίδια του πάντως, έχουμε σήμερα μια μοναδική παρακαταθήκη με περισσότερες από 300 λήψεις για την περιοχή του Ολύμπου. Η έκθεση αυτή, που παρουσιάζεται για πρώτη φορά με τέτοιον τρόπο, περιλαμβάνει μια επιλογή 150 φωτογραφιών (facsimile), καθώς και άλλο πρωτότυπο υλικό (επιστολές, βιβλία και άλλα αντικείμενα) από το αρχείο του Boissonnas που σχετίζεται με τα ταξίδια στον Όλυμπο. Ο Γουίλιαμ Μπλέικ έγραφε πως «σπουδαία πράγματα μπορούν να συμβούν όταν τα βουνά και οι άνθρωποι συναντώνται». Πράγματι στη ζωή του Ελβετού φωτογράφου Frederic Boissonnas αυτός ο αφορισμός μετασχηματίστηκε από θεωρία σε πράξη και σηματοδότησε την πορεία του. Χάρη στη βραβευμένη φωτογραφία του του Λευκού Όρους το 1902 ο λόρδος Napier τον καλεί να έρθει στην Ελλάδα για να φωτογραφίσει αρχικά τον Παρνασσό. O Frederic Βoissonnas βέβαια ταξίδεψε σε όλη την Ελλάδα επί χρόνια. Αφορμή όμως για το πρώτο ταξίδι στην Ελλάδα το 1903 στάθηκε εκείνη η φωτογραφία της ψηλότερης κορυφής της Ευρώπης. Στην έκθεση αυτή που πραγματοποιείται σε συνεργασία με την Πρεσβεία της Ελβετίας στην Ελλάδα, δεν υμνείται μόνο το τοπίο του Ολύμπου, αλλά και η Ανάβαση – για αυτό το λόγο έχουν επιλεγεί και φωτογραφίες και από τις τρεις αναβάσεις του Frederic Boissonnas με τον Daniel Baud-Bovy και τον Χρήστο Κάκκαλο. Το βουνό και η κατάκτησή του, λειτουργούν ανά τους αιώνες με τρόπο επικό στο συλλογικό φαντασιακό. Άλλωστε η ανάβαση σε ένα βουνό μπορεί να ιδωθεί και συμβολικά ως η πορεία του ανθρώπου προς το άγνωστο. Στόχος είναι πάντα η κορυφή, αλλά στην επίπονη αυτή πορεία χρειάζεται κάποιος να διαθέτει αντοχή, υπομονή, σεβασμό απέναντι στη φύση αλλά και στον συνοδοιπόρο – όπως άλλωστε και στη ζωή, όποια και εάν είναι η κορυφή που κάποιος έχει ορίσει. Οι εικόνες του Frederic Boissonnas προς τον Όλυμπο λειτουργούν σαν φρυκτωρία για να μεταδώσουν τη μοναδική ομορφιά του ελληνικού τόπου/συμβόλου, αλλά και για να εικονογραφήσουν αυτή την πορεία που ξεκινά ως ένα ταξίδι προς το άγνωστο, το οποίο όταν κατακτάται γίνεται γνωστό. Ο μύθος αποδομείται για να ξαναγραφεί μέσα από το βλέμμα κάθε θεατή. Ολόκληρο το ελληνικό τμήμα του αρχείου του Frederic Boissonnas, του οποίου το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης είναι θεματοφύλακας, αποτελείται από 12.500 φωτογραφικά αντικείμενα, εκ των οποίων περισσότερες από 300 λήψεις αναφέρονται στις τρεις αυτές αναβάσεις.