Στη φετινή διοργάνωση της Thessaloniki PhotoBiennale 2018, την κεντρική έκθεση με τίτλο Capitalist Realism επιμελείται η Πηνελόπη Πετσίνη με βοηθό επιμελητή τον Φώτη Μηλιώνη. Διαρθρωμένη σε δύο μεγάλες ενότητες που φιλοξενούνται στους χώρους του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης και του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, η έκθεση επιχειρεί να αναδείξει ζητήματα που συντελούν στη δημιουργία ή στην επιδείνωση των οικονομικών κρίσεων στο διεθνές περιβάλλον, σε σύγχρονο και ιστορικό ορίζοντα.
Η έκθεση Capitalist Realism εμπνέεται υπό την ευρεία έννοια από τον όρο που εισήγαγε ο Μark Fisher στο ομώνυμο βιβλίο του. Αν ο μεταμοντερνισμός αποτέλεσε την πολιτισμική λογική του ύστερου καπιταλισμού, όπως ισχυρίστηκε ο Frederic Jameson, ο καπιταλιστικός ρεαλισμός αποτελεί σήμερα την πολιτισμική λογική του δόγματος TINA (There Is No Alternative) –την αυτοεκπληρούμενη προφητεία της Μάργκαρετ Θάτσερ ότι «δεν υπάρχει εναλλακτική», που αποδείχτηκε το πιο περιληπτικό σλόγκαν για το σύγχρονο καπιταλιστικό σύστημα που θα μπορούσε να φανταστεί κανείς. Ζώντας σε ένα ατελείωτο «αιώνιο τώρα», δεν φαίνεται πλέον να μπορούμε να φανταστούμε ένα μέλλον που μπορεί να είναι διαφορετικό από το παρόν. Όπως λέει ο ίδιος ο Fisher, «είναι ευκολότερο να φανταστεί κανείς το τέλος του κόσμου παρά το τέλος του καπιταλισμού».
Συντελεσμένο Μέλλον – Παράταση έως 10 Απριλίου 2019
Στην πρώτη ενότητα, η έκθεση εστιάζει στην περίοδο μετά το 1989, μετά δηλαδή την κατάρρευση του λεγόμενου υπαρκτού σοσιαλισμού και τις καπιταλιστικές τραπεζικές κρίσεις που ακολούθησαν οι οποίες ενίσχυσαν το σύστημα αντί να το υπονομεύσουν. Σε γενικές γραμμές καταδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο ο καπιταλισμός έχει έκτοτε αυτοπαρουσιαστεί με επιτυχία ως το μόνο ρεαλιστικό πολιτικοοικονομικό σύστημα, ακόμη και στην πιο ανελέητα αρπακτική του εκδοχή: την πρόσφατη οικονομική κρίση στη Νότια Ευρώπη. Περιλαμβάνει εργασίες που πραγματεύονται τις εσωτερικές αντιθέσεις του συστήματος, όπως αστική και εργατική τάξη, φτώχεια και πλούτος, ανάπτυξη και κρίση, βιομηχανική ανάπτυξη και οικολογική καταστροφή.
Συμμετέχοντες καλλιτέχνες: Carlos Ayesta & Guillaume Bression (VE/FR), Stefen Chow & Lin Huiyi (SG/CN), Πέτρος Ευσταθιάδης, Greg Girard (CA), Nick Hannes (BE), Jacqueline Hassink (NL), Mishka Henner (UK), Johnny Miller (US), Χρήστος Καπάτος, Πάνος Κοκκινιάς, Richard Misrach (US), Sejin Moon (UK), Μανώλης Μπαµπούσης, Freya Najade (DE/UK), Trevor Paglen (US), Mark Peterson (US), Πάρις Πετρίδης, Anna Skladmann (DE), Carlos Spottorno (ES), Julian Stallabrass (UK), Paolo Woods & Gabriele Galimberti (IT), Rufina Wu & Stefan Canham (HK/DE), Κώστας Χριστόπουλος (HK/DE)
Παρελθόν Διαρκείας
Το δεύτερο μέρος της έκθεσης προσεγγίζει το καπιταλιστικό σύστημα με όρους ιστορικούς, καταγράφοντας ή ανακαλώντας αυταρχικά καθεστώτα του παρελθόντος, και δίνοντας έμφαση σε αντιθέσεις όπως αυτές μεταξύ κέντρου/περιφέρειας, αποικιοκρατών/αποικιοκρατούμενων και ούτω καθεξής. τα έργα εδώ χρησιμοποιούν το σχήμα της εξάρτησης για να αντιμετωπίσουν το σύστημα, πολλά από αυτά μέσα από την πραγμάτευση της έννοιας του αρχειακού και της σύνδεσής τους με τη δημόσια ιστορία και μνήμη.
Συμμετέχοντες καλλιτέχνες: Νικόλας Βεντουράκης, Paula Luttringer (AR), Susan Meiselas (US), Ang Song Nian (SG), Rosângela Rennó (BR), Andrea Stultiens (NL), Marvin Tang (SG), Woong Soak Teng (SG), Γιάννης Ψυχοπαίδης, Robert Zhao (SG)
Capitalist Realism – Συντελεσμένο Μέλλον
Διάρκεια: 28/09/2018 – 10/04/2019 Εγκαίνια: 28/09/2018, 20:00
Χώρος: Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης
Ημέρες & ώρες: Τρίτη-Πέμπτη, Σάββατο, Κυριακή 11:00-19:00, Παρασκευή 11:00-22:00
Με την υποστήριξη του Goethe Institute in Thessaloniki
Capitalist Realism – Παρελθόν Διαρκείας
Διάρκεια: 28/09/2018 – 25/10/2018 Εγκαίνια: 28/09/2018, 20:00
Χώρος: Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης
Ημέρες & ώρες: Τρίτη, Τετάρτη, Παρασκευή-Κυριακή 10:00-18:00, Πέμπτη 10:00-22:00
Επιμέλεια: Πηνελόπη Πετσίνη
Βοηθός επιμελητής: Φώτης Μηλιώνης
Αξίζει να σημειωθεί ότι η έκδοση Capitalist Realism που συνοδεύει την κεντρική έκθεση της Thessaloniki PhotoBiennale 2018 αποτελεί σύμπραξη του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης με τις Εκδόσεις του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.
*Φωτογραφία: Paolo Woods – Gabriele Galimberti, Marina Bay Sands Hotel, Σιγκαπούρη, από τη
σειρά «The Heavens», 2015, Capitalist Realism | Συντελεσμένο Μέλλον, ΜΦΘ