18 Σεπτεμβρίου – 03 Νοεμβρίου 2011 / Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης

Εγκαίνια: Παρασκευή 7 Οκτωβρίου, 20.00

To Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο του προγράμματος «Θεσσαλονίκη- Σταυροδρόμι Πολιτισμών» (2011: Μέση Ανατολή) του ΥΠ.ΠΟ.Τ. (με την οικονομική υποστήριξη του ΟΠΑΠ) και στο πλαίσιο των φιλοξενούμενων δράσεων της 3ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, διοργανώνει την έκθεση φωτογραφίας Facing Mirrors / Απέναντι στον καθρέφτη, με έργα των Yasser Alwan (Ιράκ-ΗΠΑ), Gilbert Hage (Λίβανος), Youssef Nabil(Αίγυπτος), Hrair Sarkissian (Συρία), Raed Yassin (Λίβανος).
Σχεδιασμός, οργάνωση έκθεσης: Βαγγέλης Ιωακειμίδης, Αλεξάνδρα Αθανασιάδου

Έχοντας ως βασική θεματική την έννοια του πορτρέτου, η έκθεση επιχειρεί να εξετάσει τις διαφορετικές προσεγγίσεις στην απεικόνιση ενός προσώπου σε ένα πορτρέτο. Παρουσιάζοντας πορτρέτα κατασκευασμένα ή όχι, τα περίπου 130 έργα της έκθεσης δίνουν στο θεατή την ευκαιρία να κατανοήσει ότι ένα πορτρέτο δεν είναι απλώς ένα τυχαίο στιγμιότυπο, αλλά η απεικόνιση μιας πολυεπίπεδης κατάστασης. Κοινωνικά, πολιτισμικά ή συμβολικά, τα επίπεδα αυτά μπορεί να αναπτύσσονται με διάφορους τρόπους, προσκαλώντας έτσι τον καθένα από μας να αντικρίσει έναν καθρέφτη και να δει το πρόσωπο που φωτογραφίζεται, τον ίδιο του τον εαυτό, τη ματιά της Δύσης απέναντι στη Μέση Ανατολή ή και το αντίστροφο.

– Ένας αόρατος καθρέφτης υπάρχει στις εικόνες του Yasser Alwan στη σειρά Mirror Image(2011). «Παίζοντας» με τις έννοιες του καθρέφτη και του αντικατοπτρισμού, ο Alwan ενώνει στις ασπρόμαυρες εικόνες του πορτρέτα διαφορετικών ανθρώπων, διαφορετικές στιγμές της καθημερινότητας, τυχαία και σκηνοθετημένα στιγμιότυπα, για να δημιουργήσει ένα ιδιαίτερο καθρέφτισμα: αυτό που μοιάζει ίδιο και από τις δύο πλευρές, είναι στην ουσία πολύ διαφορετικό. Όπως λέει ο ίδιος ο δημιουργός: «Αποτελούμενη από εικόνες μακροχρόνιων εργασιών μου πάνω στα συνυφασμένα θέματα της τάξης και της δύναμης, της περιθωριοποίησης και της αντίστασης, αλλά και της λαϊκής γλώσσας, η εργασία Mirror Image φέρνει σε αντιπαράθεση τον τόπο, τη χειρονομία, την έκφραση και το αντικείμενο, με τρόπο ώστε η κάθε εικόνα να υπερβαίνει το σύνολο των τμημάτων που την αποτελούν και οι φωτογραφίες να αποκαλύπτουν μια πραγματικότητα παρά να υπονοούν μια στιγμή αποκομμένη από το χρόνο».

– «Η ανωνυμία είναι η καθημερινή ζωή. Σκόπευα να αποτρέψω την κακοτυχία και την πραγματικότητα, αποσπώντας ένα πράγμα από την καθημερινή ζωή». Ασπρόμαυρα πορτρέτα αντρών ηλικίας 25-70 ετών, χωρίς όνομα, χωρίς προσδιορισμό του χώρου στον οποίο βρίσκονται αυτά τα πρόσωπα, όλα με ένα σκούρο φόντο: ο Gilbert Hage με τη σειρά Anonymes (2002) αποτίνει φόρο τιμής στην ανωνυμία, θέτοντας ταυτόχρονα ερωτήματα για φαινόμενα όπως η παγκοσμιοποίηση και το star-system. Χωρίς κανένα στοιχείο του περιβάλλοντος, ο θεατής δύσκολα συνδέει ένα πορτρέτο με ένα πραγματικό πρόσωπο.
Στα έργα της σειράς Ici et maintenant (Εδώ και τώρα) (2005), επίσης του Gilbert Hage, απεικονίζονται πολίτες του Λιβάνου, ηλικίας 18-30 ετών. Φωτογραφημένα όλα με την ίδια στάση, κοιτάζοντας κατευθείαν προς το φακό της μηχανής, χωρίς να χαμογελούν, τα πορτρέτα αυτά θέτουν ερωτήματα για τις έννοιες της παγκοσμιοποίησης και της ταυτότητας. Το μοναδικό στοιχείο ταυτότητας που μας παρέχει ο φωτογράφος είναι το όνομα του εικονιζόμενου («μάρτυρας» σε κάποιες περιπτώσεις της θρησκείας του ατόμου), κάτι όμως που δεν μπορεί να μας αποκαλύψει άλλα στοιχεία για το ίδιο το πρόσωπο, όπως είναι η ηλικία, το επάγγελμα ή η κοινωνική τάξη στην οποία ανήκει.

– Χρησιμοποιώντας την τεχνική της επιχρωμάτωσης των φωτογραφιών στη σειρά You Never Left(2010), ο Υοussef Nabil μας παρουσιάζει πορτρέτα αντρών και γυναικών της Μέσης Ανατολής, αλλά και εικόνες – στιγμιότυπα από το ομώνυμο και πρώτο του φιλμ (διάρκειας 8’) με τους ηθοποιούς Fanny Ardant και Tahar Rahim, που θα προβάλλεται επίσης στην έκθεση. Το έργο YouNever Left αποτελεί σημαντικό σημείο στροφής στην επαγγελματική πορεία του δημιουργού, του οποίου όλη η δουλειά είναι εμπνευσμένη από το σινεμά. Με την εργασία αυτή ο Youssef Nabil επιστρέφει στα χαρακτηριστικά της χρυσής εποχής του αιγυπτιακού κινηματογράφου – τους σταρ πρωταγωνιστές, το Technicolor, τον τύπο του φιλμ – δημιουργώντας αλληγορικές εικόνες ενός «άλλου τόπου», που αποτελούν μια μεταφορά της χαμένης Αιγύπτου. Το φιλμ δείχνει την ιστορία ενός άντρα, που αφήνει την πατρίδα του για να κυνηγήσει τη μοίρα του, αλλά ταυτόχρονα έρχεται αντιμέτωπος με τη μητέρα-πατρίδα.

– Την ανωνυμία της θρησκείας επιχειρεί να προσεγγίσει ο Hrair Sarkissian στη σειρά Zebiba(2007). Όπως λέει ο ίδιος ο δημιουργός, τα έργα του απεικονίζουν πορτρέτα θεοσεβούμενων ανθρώπων στην Αίγυπτο, που έχουν όλοι το “Zebiba” ή αλλιώς το σημάδι της προσευχής στο μέτωπό τους. Το σημάδι αυτό προκαλείται καθώς κάποιος γονατίζει στο χαλάκι της προσευχής, το λεγόμενο και “Mussallah” (Πέτρα του Θεού) και αγγίζει με το μέτωπό του το έδαφος. Κατά κάποιον τρόπο, ο προσκυνητής φιλοδοξεί να αποσυνδέσει τον εαυτό του από τον επίγειο πολιτισμό. Παραδόξως όμως, η επιθυμία του να γίνει αόρατος όταν αντικρίζει τον Θεό, τον καθιστά περισσότερο ορατό στο κοινωνικό του περιβάλλον, αφού έχει ένα ολοφάνερο σημάδι στο πρόσωπό του.

– Τα αντιθετικά γεγονότα και το πλαίσιο που περιέβαλε τη δολοφονία του πατέρα του εξερευνά η σειρά Who Killed the King of Disco (2010-2011) του Raed Yassin. Η σειρά αποτελείται από Polaroid στιγμιότυπα αιγυπτιακών ταινιών της δεκαετίας του ’70 και συνοδεύεται από ένα σύντομο βίντεο που διηγείται μια φανταστική ιστορία για τον διάσημο Αιγύπτιο ηθοποιό Mahmoud Yassin, συνθέτοντας μια ιδιαίτερα προσωπική αφήγηση απώλειας και βίας. Τα 18 στιγμιότυπα έχουν επιλεγεί με τέτοιον τρόπο ώστε να μπορούν να αναμειγνύονται και να εκτίθενται με όποια σειρά κρίνεται κάθε φορά καταλληλότερη. Ιδωμένες από μόνες τους, οι εικόνες μπορεί να μοιάζουν «αθώες», αλλά τοποθετημένες σε μια αλληλουχία υπαινίσσονται μια ατμόσφαιρα προδοσίας και μυστηρίου, αγωνίας και μυστικότητας. Χρησιμοποιώντας το μέσο των Polaroids αλλά και τη γοητεία που του ασκεί το παλιό αιγυπτιακό σινεμά, ο δημιουργός συνδέει την προσωπική με την ιστορική απώλεια: ακριβώς όπως δεν μπορεί κανείς να επιστρέψει στη χρυσή εποχή του κινηματογράφου, έτσι και ο ίδιος δεν μπορεί να επιστρέψει και να ενώσει ακριβώς τα γεγονότα που εξηγούν τη δολοφονία του πατέρα του. Στη σειρά περιλαμβάνεται επίσης και ένα βίντεο διάρκειας 5.30’’.

Στο πλαίσιο:

Οικονομική υποστήριξη:

Courtesy:
 

Χορηγός επικοινωνίας:


Χορηγός εγκαινίων: